Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Izby Rycerskie, Baszty, “Kurza Stopa”, Skałki Wspinaczkowe, Bunkry Hitlerowskie

Zamek Ogrodzieniec został wzniesiony na skale wapiennej na wysokości 515,5 m n.p.m. we wsi Podzamcze w woj. śląskim. To największy i najbardziej popularny zamek będący na Szlaku Orlich Gniazd. W odległości 1 km zamku znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Skałkowej a 1,7 km dalej drewniany Gród na Górze Birów. Od Zamku Pilcza w Smoleniu dzieli 13 km, od Zamku w Bydlinie 15,5 km i 22,8 km od Zamku w Rabsztynie.

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu Historia

Przypuszcza się, że już za panowania Bolesława Krzywoustego (zm. 1138 r.) powstało pierwsze umocnienie zwane Wilczą Szczęką w miejscu obecnego Zamku Ogrodzieniec. Prawdopodobnie drewniany gród został zniszczony podczas najazdu tatarskiego w 1241 r. To z tego okresu pochodzi nazwa “Ogrodzieniec”, co wskazuje, że drewniano-ziemne założenie było obwarowane, czyli ogrodzone. Dziś Zamek Ogrodzieniec także otoczony jest wysokim murem, za którym kryją się tajemnice z przeszłości.

Mur Obronny Zamku Ogrodzieniec Podzamcze

Murowany Zamek Ogrodzieniec został wzniesiony na polecenie króla Kazimierza Wielkiego (zm. 1370 r.) przez nieznanych budowniczych. Warownia wybudowana w stylu włoskiego gotyku była idealnie wkomponowana w ukształtowanie terenu. Z trzech stron schronienie zapewniały skały wapienne, wjazd do strefy zamkniętej przebiegał przez wąską szczelinę biegnącą między skałkami a obwód domykał kamienny mur.

Architektura Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu

Ogrodzieniecki Zamek w Podzamczu jest najbardziej ciekawym obiektem na całej Jurze Krakowsko-Częstochowskiej pod względem architektonicznym. Budowniczy nie trzymali się ustalonego porządku geometrycznego, ponieważ chcieli idealnie wkomponować konstrukcję w ukształtowanie terenu. Zamek Ogrodzieniec jest wzniesiony na skałach wapiennych, dlatego ma skomplikowaną formę.

Ogrodzieniec Zamek Bonerowski, Warownia Włodków

Przeprowadzone w latach 1959-1960 badania archeologiczne przybliżyły częściowo historię Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu. Najprawdopodobniej Zamek Bonerowski (doradcy króla polskiego) z XVI wieku został wzniesiony na zgliszczach warowni rycerskiego rodu Włodków (herbu Sulima), którą datuje się na XIV / XV wiek. Pozostałości po pierwszej osadzie zostały odkryte w obrębie zamku górnego, na dziedzińcu.

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu Zabudowania

Zespół Zamku Bonerów składał się z zamku górnego i położonego niżej podzamcza o powierzchni 3 ha. Za murami obronnymi znajdowały się zabudowania mieszkalne oraz gospodarcze ze stajniami. Wjazd prowadził przez wieżę bramną, przed którą była niewielka fosa. Zamek górny otaczały budynki mieszkalne. Wewnątrz mieścił się dziedziniec otoczony krużgankami. W narożniku południowo-zachodnim wzniesiono Basztę Kredenceńską. Do budynku południowego dostawiono wielki budynek na planie prostokąta zwany “Kurzą Stopą”.

Zamek Ogrodzieniec Wjazd na Podzamcze

Wjazd do Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu prowadził od południowego wschodu wąską szczeliną między dwiema skałami. Najprawdopodobniej wcześniejszą bramę zastąpiła wybudowana w XVI wieku wieża bramna. Wysokie ogrodzenie powstało z różnych materiałów. Wielotonowe bloki wapienne z żyłkami twardego krzemienia zostały przycięte w jednej płaszczyźnie, co było wyjątkowo trudne.

Wieża Bramna Baszta Zamku Ogrodzieniec

Po przekroczeniu murów Zamku Ogrodzieniec oczom ukazuje się wysoka wieża pięciokondygnacyjna z łukowatą bramą, nad którą zawieszone są tarcze herbowe trzymane przez lwy. Nad wjazdem do Zamku Ogrodzieniec w wieży bramnej w przeszłości znajdowały się pomieszczenia tj.: schownie, strzelnice a nad nimi mieściła się kaplica zamkowa. Dodatkową zaporę stanowiła fosa, nad którą najprawdopodobniej był most zwodzony.

Dziedziniec główny, krużganki i studnia

Tuż za basztą - wieżą bramną znajdował się dziedziniec główny, otoczony krużgankami. Zarówno budynek północny jak i południowy miały głębokie trakty, zaś zachodni pełnił funkcję łącznika między nimi. Dwukondygnacyjne piwnice umieszczono w skale pod budynkiem południowym. Do dziś można podziwiać głęboką współcześnie na 30 metrów studnię, która w przeszłości miała 100 metrów głębokości.

Podzamcze - Ogrodzieniecki Zamek Wysoki

Miejscem ostatniej nadziei w obliczu dużego zagrożenia był Zamek Wysoki. To najstarsza część Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu, wybudowana jeszcze za czasów rycerskiego rodu Włodków. Do dziś zachowały się trzy amfiladowo połączone izby oraz łuk kolebkowego sklepienia. Ukryte w ścianie blachy oddzielają oryginalne mury od dwudziestowiecznej rekonstrukcji. Dawniej można było wejść do Zamku Wysokiego z Dziedzińca Pańskiego przez nieistniejący dziś ganek. Współcześnie ruiny Zamku Ogrodzieniec wzbogaciły się o wiele platform widokowych i przejść z balustradami.

Punkty widokowe z Zamku, Baszty

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu nie został odbudowany. Po zabezpieczeniu ruin wytyczono szlak turystyczny, który biegnie przez najciekawsze punkty. Przy każdym z nich znajdują się tablice informacyjne. Na szczególną uwagę zasługują kręte schody, które prowadzą do najwyższych kondygnacji Zamku Ogrodzieniec. Z wielu takich miejsc i tarasów widokowych można podziwiać panoramę. Z Zamku Wysokiego na horyzoncie widoczna jest sylwetka wieży Zamku Pilcza w Smoleniu.

Sypialnia i Biblioteka - Zamkowe Komnaty

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu miał wydzielone pomieszczenia mieszkalne. Sypialnia i Biblioteka stanowiły prywatne komnaty właściciela zamku, do których można było wejść od strony dziedzińca. W obszernej izbie sypialnianej stało łoże, pod którym znajdował się tajemny skarbczyk. W ścianie południowej ukryta była toaleta. Rodzina Bonerów słynęła z zamiłowania do książek, dlatego ich biblioteka była bogato wyposażona. W trosce o stare rękopisy i księgi w pomieszczeniu panował półmrok, co było związane z negatywnym wpływem światła słonecznego na książki. Posadzka wykonana była z niebieskich płytek.

Zamek Ogrodzieniec - Sala i Baszta Kredencerska

Przy sali jadalnianej znajdowała się baszta z kredensem. To od tego przedmiotu wzięła się nazwa: Sala Kredencerska oraz Baszta Kredencerska. Wystrój jadalni nawiązywał do komnat wawelskich. W rogu stał zielony piec kaflowy. Na poszczególne kondygnacje Baszty Kredencerskiej prowadziły przejścia z przylegających do niej pomieszczeń. Obecnie na najwyższy poziom prowadzą kręte schody. Z Baszty Kredencerskiej rozciąga się widok na ruiny Zamku w Smoleniu, Górę Chełm, Janowskiego, kominy elektrowni Jaworzno i Górę Birów.

Izby Rycerskie w Zamku Ogrodzieniec

Na szczególną uwagę zasługuje przekuty w skale korytarz umożliwiający przejście z Lamusa Jasnego do części obronnej “Kurzej Stopy”. Lamusami zwano pomieszczenia częściowo wykute w skale. Do Lamusa Jasnego prowadziło wejście z ganku od strony Dziedzińca Pańskiego. Obecnie mieści się w nim Muzeum Zamkowe, gdzie można zobaczyć makietę zamku lub armatę.

Zamek Ogrodzieniec - Kurze Stopa Podzamcze

Dla wzmocnienia obronności Zamku Ogrodzieniec w Podzamczu Stanisław Boner zlecił budowę “Kurzej Stopy”. Budowla nie stanęła na skale lecz na zboczu. W dolnej części były pomieszczenia ze strzelnicami o czym świadczą otwory w ścianie, przybliżone kształtem do dziurki od klucza. W górnej części znajdowała się kaplica oraz izby białogłowskie. Zrekonstruowana kręta klatka schodowa nie tylko umożliwia przemieszczanie się po piętrach. Oświetlone stopnie tworzą niespotykany, zakręcony widok i zachęcają do krótkiego przystanku, w celu ich uwiecznienia na zdjęciu.

Dziedziniec Gospodarczy Zamku Ogrodzieniec

Między Kurzą Stopą a Beluardem wzniesiono mur kurtynowy. W ten sposób powstał Dziedziniec Gospodarczy zwany potocznie: “Ptasznikiem”. Mur wyposażono w otwory strzelnicze. W celu obsadzenia stanowisk ogniowych w czasie oblężenia, zbudowano przy nim drewniane pomosty tzw. parapety. W spokojne dni można się było nimi przemieszczać z Kurzej Stopy do Beluardu. Obecnie drewniana konstrukcja jest ciekawą atrakcją dla zwiedzających Zamek Ogrodzieniec.

Warownia w Ogrodzieńcu - Bastion Beluard

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu pełnił w przeszłości funkcję warowni. Dla poprawy bezpieczeństwa z polecenia Stanisława Bonera w XVI w. zbudowano Bastion - Beluard. Umożliwiał ostrzał drogi prowadzącej do bramy głównej zamku oraz poprawił obronność w kierunku wschodnim i południowym. W późniejszym czasie Andrzej Firlej zlecił nadbudowanie barokowej sali marmurowej nad bastionem. Ruiny Zamku Ogrodzieniec przecina wiele tras, na różnych poziomach, dzięki czemu z każdego punktu rozciągają się wspaniałe widoki na skały wapienne zdobiące Jurę Krakowsko-Częstochowską.

Wieża Skazańców, Skarbiec i Prochownia

Zamek Ogrodzieniec nie jest zbitą konstrukcją. W czasie zwiedzania trzeba pokonać wiele schodów. Warto podążać wytyczoną trasą turystyczną i wdrapywać się na sam szczyt, ponieważ na wszystko można spojrzeć z innej perspektywy. Zamek Ogrodzieniec otoczony jest długim murem. Wewnątrz znajduje się wiele fragmentów ścian i schodów pozwalających wejść na inny poziom. Z różnych tarasów widokowych można spojrzeć na dobrze zachowane wieże i baszty.

Skałki wspinaczkowe Zamek Ogrodzieniec Podzamcze

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu to nie tylko ruiny średniowiecznej warowni. To doskonałe miejsce na wypoczynek dla całych rodzin. Nieożywiona przyroda w postaci ostańców wapiennych sprzyja do uprawiania sportów ekstremalnych. Skała Niedźwiedź, Dwie Siostry, Furtki, Lalka to naturalne punkty widokowe. Warto z nich spojrzeć na Zamek, oczywiście po wcześniejszej wspinaczce. Skały pobudzają wyobraźnię, ponieważ każdy może dostrzec w nich coś innego, np. Dinozaura, Wielbłąda, Żółwia.

Atrakcje Militarne przy Zamku Ogrodzieniec

Dla miłośników historii i poszukiwaczy skarbów z czasów II wojny światowej w pobliżu zamku wytyczono trasę łączącą kilka schronów bojowych. W 1944 roku III Rzesza przystąpiła do budowy linii umocnień na obszarze Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Dogodne warunki obrony przed ofensywą wojsk Armii Radzieckiej zapewniało specyficzne ukształtowanie terenu. Schron Bojowy Ringstand 58C mieścił dwóch żołnierzy i skład amunicji. Był praktycznie niewidoczny dla nieprzyjaciela. Nad powierzchnią znajdował się tylko karabin maszynowy a cała konstrukcja była przysypana ziemią.

Atrakcje dla Dzieci, Zamek Ogrodzieniec

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu przyciąga wielu turystów w różnym wieku, dlatego na zboczach wzgórza znajduje się wiele atrakcji dla dzieci. W parku miniatur można zobaczyć zamki leżące na Szlaku Orle Gniazda. Podstawowe prawa fizyki zostały przybliżone w plenerowym Parku Doświadczeń Fizycznych. Nieopodal znajduje się park linowy oraz tor saneczkowy, który w całej okazałości widać z tarasu widokowego na zamku.

Kapliczka pw. Św. Floriana Ogrodzieniec

Przy płatnym parkingu u podnóża Zamku Ogrodzieniec stoi mała kapliczka pw. Św. Floriana. Sakralna budowla została wzniesiona przez mieszkańców Ogrodzieńca w roku 1920. Informuje o tym napis na kapliczce. Nad wejściem znajduje się obraz Matki Boskiej a z tyłu stoi niewielka dzwonnica. Msze Św. odbywają się w tym miejscu w święto patrona straży pożarnej.

Sesje zdjęciowe w plenerze Ogrodzieniec

Ukształtowanie terenu wokół Zamku Ogrodzieniec zachęca do przeprowadzania sesji zdjęciowych w plenerze. Niewątpliwie ciekawą atrakcją, idealną do zaprezentowania na Instagramie są dwa napisy: Ogrodzieniec przy Zamku i Podzamcze informujące w jakiej miejscowości się znajdujemy. Jednak najpiękniej prezentują się skały wapienne i sam Zamek ściśle połączony u podstawy z nieożywioną przyrodą. Nieopodal murowanej warowni (3,5 km) znajduje się Gród Birów zbudowany z drewna.

czas na przygodę, ruszaj w trasę

dla waszej wygody, wystarczy kliknąć w mapkę, wpisać miejsce aktualnej lokalizacji, wyznaczyć trasę i cieszyć się podróżą